धेरै पछि पुनः विद्यार्थी हुन पाउँदा

कल्पना ढकाल कक्षाः १२

ूपरोपकार पुण्यायू अर्थात सेवा नै धर्म हो भन्ने यस भनाइलाई सबैले आत्मसाथ गर्न सके सम्पूर्ण मानव जातिको कल्याण हुने गर्छ । परम्परावादी वा रुढिवादी कुसंस्कारले जेलिएको हाम्रो देशको कुना काप्चा अझै पनि उस्तै छन् । हर्मी गा।वि।स। शिक्षा क्षेत्रमा अगाडि नै छ यो कुरा हामी सबैले बुझेकै छौं । अब यो गाउँमा यस्तो कुसंस्कार हराउँदै गएको छ । जनचेतना फैलिएको छ वास्तवमा यो सत्य हो कि होइन हेर्नको लागि अव महेन्द्रलीला उच्च मा।वि। जानुपर्ने भएको छ ।
विशेष गरी हामी जो पहिला छोरी अहिले बुहारीको एउटा समूह यस उच्च मा।वि। मा अध्ययनरत छौं । प्राय जसो ८÷१० वर्ष पहिला नै पढ्ने दाजुभाइ र अविवाहित साथीहरुले आइ।ए। वि।ए। र डिग्री पास गरिसकेका छन् । जो त्यतीबेला हामी भन्दा पढाइमा ज्यादै कमजोर थिए । तर हामी धेरै पछि पर् यौं किन के हामी पढाइमा कमजोर भएर हो त हामीले नपढ्नुमा दोषी हामी मात्रै हौ त हामी बीचमा कुराकानी हुन्छ । त्यो पनि होइन वास्तवमा रुढिवादी परम्परा हो दश कक्षासम्म पढाउनु र सोह्रौं वसन्तमा टेकाउनु त्यसपछि एउटा लाहुरे वा कुनै पेशामा लागेको केटा खोजी पठाइहाल्नु पर्ने बाबु आमा र आफन्तजनको धारणा अनि विवाह पछि बुहारीले घरमा बसी पढ्न नहुने कर्मघरको धारणा अब कसरी हामी शैक्षिक स्तरमाथि उठाउन सक्छौं त दोष कस्लाई दिने त दोष कसैलाई छैन केवल धारणा बसाउने हाम्रो विद्यमान कुसंस्कारलाई ।
आर्थिक हिसाबले हामीभन्दा कमजोर भए पनि हाम्रा दाजुभाइहरु महङ्गा कलेजमा पढेका छन् । सहरमा वस्न पाएका छन् । तर हामी चाहिँ एस।एल।सी। पूर्व नै विवाह गर्नु पर्ने ताकि आमा बुबालाई आर्थिक बोझ नपरोस् । अब पढाइलाई पूर्ण विराम लगाई घर गृहस्थी समाल्नु बाहेक अरु के नै गर्न सकिन्थ्यो र आनन्दले पूर्ण विराम लगाइयो । अहिले हामी महेन्द्रलीला उच्च मा।वि।मा भर्ना भएका छौं । समय धेरै अगाडि बढी सकेको छ । जीवन शैलीमा ठूलो परिवर्तन भएको छ । आर्थिक हैसियत पनि फेरिसकेको छ । तर छोरी र बुहारीलाई हेर्ने दृष्टिकोणमा अझै पनि समानता छैन । यो निश्चित हो ।
अब प्रसङ्ग बदलौं । म २०५२ सालमा श्री जनकल्याण मा।वि। तल्लो गाहोरे बाट एस।एल।सी। पास गरेकी शिक्षित परिवारकी पीडित छोरी हुँ । अन्यथा नसोचौं पढाइको हिसाबले । एस।एल।सी। पूर्व नै मेरो विवाह भइ हर्मीमा आएँ । धन्न एस।एल।सी। पास भएँ । यति भए मेरो अभिभावकलाई काफी भयो तर मेरो लागि काफी हुन सकेन । त्यसैले कलेज भर्ना भएँ । तर दोस्रो वर्षको परीक्षाको घडीमा आएर पढाइ छोड्न वाध्य भएँ । घरको विभिन्न परिस्थितिले गर्दा मेरो पढाइ मृगतृष्णा बनेर रह्यो । मेरो सर्टिफिकेटको कुनै अर्थ रहेन ।
गाउँका अशिक्षित दिदी बहिनी र ममा कुनै भिन्नता रहेन । अहिले यस उच्च मा।वि। ले एउटा नयाँ योजना ल्याएर हामी जस्ता पीडित नारीहरुको लागि निःशुल्क शिक्षाको व्यवस्था गरेर हामीलाई ठूलो गुण लगाएको छ । सायद निःशुल्क नभनेको भए म फेरि यसरी भर्ना भएर पढ्न पाउने थिइन होला । त्यसैले यो मौका मिलाई दिनुहुने यस क्षेत्रका सम्पूर्ण महानुभावलाई म धन्यवाद दिन चाहन्छु ।
अहिले हाम्रो यस्ता विद्यार्थीहरुको कक्षा वनेको जहाँ एस।एल।सी। दिदा वा छोरी हुँदा कोही गोहोरेको त कोही गोरखा बजारको कोही लम्जुङ्गको त कोही काठमाडौंको कुनै कलेज भन्दा फरक छैन । न त चितवनको कुनै कलेज भन्दा । हाम्रो भलाईको लागि काम गर्ने सबैमा धन्यवाद चढाउँछौं । साथै विद्यालय परिवारले हाम्रो समस्यालाई मध्यनजर गर्दै छुट्टै कक्षाको व्यवस्था गर्ने पहल भएकोमा पनि धन्यवाद नदिइरहन सक्दैनौं । त्यसैले यस विद्यालयका शिक्षिका र शिक्षकप्रति पनि हामी आभारी छौं । अहिले आएर हामी यसरी यस उच्च मा।वि। को विद्यार्थी भइ हातमा कापी कलम च्यापी कलेज पोशाकमा हिँड्न पाउँदा गौरवान्वित भएका छौं । विद्यालयले धेरै राम्रो शैक्षिक वातावरण मिलाइ दिएको छ । त्यसैले हामी जस्ता पीढित दिदी बहिनीहरुलाई यस विद्यालयमा भर्ना भइ आफ्नो भविष्यको सुनिश्चितता गर्न आग्रह गर्दछौं । साथै विद्यालयलाई अगाडि वढाउनको लागि हामी सबैले हरतरहबाट सहयोग गरौं भन्ने सबैमा अनुरोध पनि गर्दछु ।